Dünya genelinde sıcaklık rekorları kırılmaya devam ederken, 2025 kışı Kuzey Kutbu'ndaki deniz buzlarının tarihsel olarak en düşük seviyeye gerilemesine sahne oldu. Colorado Üniversitesi Boulder bünyesindeki Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi (NSIDC) tarafından yayımlanan verilere göre, 22 Mart 2025'te Arktik deniz buzlarının kapladığı alan sadece 14,3 milyon kilometrekare olarak ölçüldü.
Bu seviye, 1981–2010 yılları arasındaki ortalama Mart buz örtüsü miktarının yaklaşık 1,32 milyon kilometrekare altına düşerek rekor kırdı. Bu azalma, Türkiye’nin yüzölçümünün (783.562 km²) neredeyse 1,7 katına eşdeğer bir alanın yok olması anlamına geliyor.
Buzlar Daha Erken Eriyor, Daha Geç Donuyor
Uzmanlar, Arktik deniz buzlarının her yıl Mart ayında en geniş seviyeye ulaştığını ve ardından yaz boyunca küçülerek Eylül ayında minimum seviyeye indiğini belirtiyor. Ancak bu yıl buz örtüsü eskisinden daha ince, daha kırılgan ve daha az dayanıklı.
Merkez Direktörü Mark Serreze, bu verilerin ön bulgular olduğunu ancak önümüzdeki günlerde değişmesinin beklenmediğini ifade etti. Daha önceki rekor 2017 yılına aitti.
Sıcak Okyanus, Hapsolan Enerji
2023 ve 2024 yılları üst üste dünyanın en sıcak yılları olarak kayıtlara geçti. Connecticut Üniversitesi’nden iklim bilimci Penny Vlahos’a göre, daha az buz ve daha açık okyanus yüzeyi, güneş ışınlarını yansıtan alanların azalmasına yol açıyor. Bu da okyanusların daha fazla ısıyı hapsetmesine ve küresel ısınmanın daha da hızlanmasına neden oluyor.
“Arktik, gezegenimizin soğutucusu gibidir,” diyor Vlahos. “Buzlar tükendiğinde, bu soğutma etkisi kaybolur ve ekstrem hava olayları artar.”
Jeopolitik ve Güvenlik Riskleri Artıyor
Erime, sadece çevresel değil, aynı zamanda jeopolitik sonuçlar da doğuruyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kuzey Deniz Rotası üzerindeki taşımacılığın 2030 yılına kadar yıllık 70–100 milyon tona çıkmasını beklediklerini açıkladı. Bu da bölgenin daha yoğun ticari ve askeri kullanımına işaret ediyor.
Türkiye ile Kıyaslandığında Durum Ne Kadar Kötü?
Arktik’te bu yıl kaybolan deniz buzu alanı, Türkiye’nin yüzölçümünü yaklaşık 550 bin kilometrekare aşmış durumda. Başka bir deyişle, sadece bir kış mevsiminde Türkiye’den daha büyük bir buz kütlesi eridi.
Antarktika’da da Alarm Zilleri Çalıyor
Arktik ile eş zamanlı olarak Güney Kutbu’ndaki (Antarktika) buz seviyeleri de alarm veriyor. NSIDC verilerine göre, Şubat 2025’te Antarktika deniz buzları sadece 1,98 milyon kilometrekareye gerileyerek tarihsel ortalamanın %30 altına düştü.
