OECD tarafından yayınlanan “Megatrendler ve Sosyal Korumanın Geleceği” raporu, OECD ülkelerinde sosyal koruma sistemlerini etkileyen temel sosyodemografik, ekonomik, teknolojik ve çevresel değişimleri inceliyor.
Türkiye Sigorta Birliği'nin internet sitesinde yayınlanan rapor, sınırlı mali kaynaklara rağmen sosyal koruma sistemlerinin sürdürülebilir ve yeterli desteği sağlayacak şekilde uyarlanması gerektiğine vurgu yapıyor. Ayrıca, sosyal koruma için finansman sağlamanın önemine dikkat çekiyor.
NÜFUSUN YAŞLANMASI SOSYAL KORUMA SİSTEMLERİNİ ZORLUYOR
Raporda, doğum oranlarının düşmesi ve yaşam beklentisinin artması nedeniyle sosyal koruma sistemlerinin üzerinde baskı oluştuğu belirtiliyor. 1960 yılında 3, 3 olan doğurganlık oranı, 2022 yılında kadın başına 1, 5 çocuğa düşmüş durumda. Bu durum, ülkeleri emeklilik yaşını yükseltmek gibi önlemler almaya iterken, uzun süreli kariyerleri destekleyen politikaların da önem kazandığını gösteriyor.
Maaşsız bakım hizmetlerinde orantısız bir şekilde çoğunlukla kadınların yer alması, kadınların iş gücüne katılım oranlarını ve kazancını azaltıyor. Resmi çocuk bakım ve uzun dönemli bakım hizmetleri yeterince sunulmazsa, ücretsiz bakım yükü, tam iş gücü ihtiyacının olduğu bu dönemde kadınların istihdamını daha da zorlaştıracaktır.
KADINLARIN İŞ GÜCÜNE KATILIMI ARTARKEN, ERKEKLERİN YARI ZAMANLI ÇALIŞMA ORANI YÜKSELİYOR
OECD ülkelerinde kadınların iş gücüne katılım oranı 1995 yılında %58 iken 2022 yılında %66'ya yükseldi. Erkeklerin part-time çalışma oranı ise %6'dan %7'ye çıktı. Bu artış, Hollanda (%8), Finlandiya (%7), Kore, Almanya ve Avusturya'da (%6) çarpıcı bir şekilde görüldü.
Kadınların iş gücüne katılımı iş gücü açığını hafifletirken, erkeklerde artan yarı zamanlı çalışma oranı sosyal koruma sistemlerini olumsuz etkiliyor. Kadınların artan iş gücü katılımı iş gücü açığını hafifletip sosyal koruma haklarını iyileştirirken, erkeklerde artan yarı zamanlı çalışma oranı bunun tersi bir etki yaratmaktadır. Bu trendin devam etmesi durumunda toplam iş gücü arzı azalabilir ve emeklilik sistemlerinin finansal istikrarı kötü etkilenebilir
YENİ ÇALIŞMA BİÇİMLERİNE YÖNELİK ENDİŞELER
1950'den bu yana kendi hesabına çalışma oranları düşüş gösteriyor. Kendi hesabına çalışanların sosyal koruma sistemlerinden yararlanma imkanları sınırlı olduğu için, gelir kaybı durumunda genellikle genel gelirle finanse edilen yardımlara bağımlı olmak zorunda kalıyorlar.
OTOMASYON VE YAPAY ZEKA SOSYAL KORUMA FİNANSMANINI DESTEKLEYEBİLİR
Robotik ve Yapay Zeka alanındaki gelişmeler, iş gücü piyasasında verimlilik artışı sağlayarak sosyal koruma finansmanına katkıda bulunabilir. Bununla birlikte, yapay zekanın yüksek becerili çalışanları da etkileyebileceği belirtiliyor.
KARBON VERGİLERİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ETKİLERİ
Karbon vergileri düşük gelirli haneleri daha fazla etkiliyor ve net sıfır karbon emisyonu hedefine ulaşmak için önemli bir artış gerekeceği öngörülüyor. Karbon fiyatlarında gerçekleşecek bir artış, şu anda düşük fiyatlara sahip ülkelerde yaklaşık %500'lük fiyat artışları anlamına gelecektir; bu da hanehalkı bütçeleri için çok acı verici bir düzenleme olacaktır.
